BİLİŞSEL ÇARPITMALAR

Bilişsel davranışçı model, insanlardaki psikolojik bozulmaların, çarpıtılmış-olumsuz düşünce/inançlar sebebiyle ortaya çıktığını söyler. Yaptığımız bazı atıflar/çıkarsamalar yıkıcı niteliğe sahiptir. Bunları ‘bilişsel çarpıtmalar’ olarak adlandırıyoruz. İşte yaygın bilişsel çarpıtmalardan birkaçı:

Ya hep ya hiç düşüncesi: Durumlar siyah ve beyazdır, gri yok gibidir. ‘Biri beni ya seviyordur ya da nefret ediyordur. ‘

Aşırı genelleme: Tek bir olayı, bütüne genellersiniz. ‘Bir kere başarısız oldum, her zaman olacağım.’

Zihinsel filtreleme: Bir detayın içinde boğulup, bütün resme bakmazsınız. ‘Sevgilim bugün benim sınavım olduğunu unutmuş, kesinlikle beni önemsemiyor.’

Olumluyu yok saymak: Olumlu bir şeyi şansa ya da size bağlı olmayan herhangi bir şeye bağlarsınız. Olumlu niteliklerinizi ya da başarılarınızı tesadüfi değerlendirirsiniz. ‘İşe kabul edilmem başarılı olduğum anlamına gelmez. Belki de sadece şanstı.’

Akıl okuma: Diğerlerinin ne düşündüğünü biliyorsunuzdur. ‘Bugün tanıştığım arkadaşımın sevgilisi sanırım bana gıcık oldu.’

Falcılık: Gelecekle ilgili tahminleriniz doğrudur. ‘Yemek kesinlikle berbat geçecek.